KISIRLIK

Kısırlık ( İnfertilite )

Kısırlık (infertilite) ; Çiftlerin düzenli ilişkiye girmelerine rağmen gebelik durumu oluşmaması olarak adlandırılır.

Her 100 çiftten 15-20’sinde görülen kısırlık (infertilite) yaş ilerledikçe daha sık görülür. İnfertilite, üreme sistemi ile ilgili bir sağlık sorunudur. Tek bir sebebe bağlı olabildiği gibi; birkaç faktörün kombinasyonu ile de gerçekleşebilir.

İnfertilitenin üstesinden gelebilmek için güvenli ve etkili birçok tedavi yöntemi bulunuyor. Bu tedaviler çiftlerin bebek sahibi olma şansını artırıyor.

Kısırlığın nedeni, kadına veya erkeğe ait olabileceği gibi yüzde 10-15’lik hasta grubunda tüm araştırmalara rağmen hala bir neden bulunamıyor.

Kısırlık Nedenleri

Genelde düzenli olarak haftada 2-3 kez birlikte olan her 100 çiften 85’i bir yıl içinde gebe kalmakta ve kalan 15 çiftin büyük çoğunluğu da ikinci yılda tedaviye gereksinim duymadan gebe kalabilmektedir.

Ancak kadınlar yaşlarının ilerlemesi ile birlikte doğurganlık şanslarını ciddi olarak kaybederler. Bu azalış 32-35 yaşlarına kadar çok belirgin olmasa da özellikle 38 yaşından itibaren hızla kendini belli ederve 40’lı yaşlara gelindiğinde ise %75’e varan fertilite kayıpları gözlenmektedir.

Bu açıdan 35 yaşını geçmiş ve 6 ayın üzerinde kısırlık problemi olan kadınların jinekolojik değerlendirmeleri geciktirilmeksizin yapılmalıdır. Erkeklerde yaşın fertiliteye etkisi kadınlarda olduğu kadar belirgin değildir.

İnfertilite (kısırlık) nedenleri genel olarak erkek ve kadınlar arasında %50-%50 paylaşılmıştır.

Erkeklerde İnfertilite (Kısırlık)

Pek çok faktör zayıf dölleme yetisine sebep olabilir. En çok rastlanan erkek kısırlığı sebepleri anormal sperm üretimi, fonksiyonu ve sperm morfolojisinde bozukluktur. Genel yaşam tarzı bu faktörleri etkileyebilir.

Erkeklerde infertilite (kısırlık) sebepleri şunlardır:

• Sperm sayısının ve hareketinin azalması
• Spermin yapısal problemleri
• Menide hiç sperm hücresinin olmaması (Azospermi)
• Kanal tıkanıklıkları
• Spermin dışarı çıkmaması (mesaneye boşalması)
• Hormonal nedenler:
• Doğumda ya da doğumdan sonra gerçekleşen inmemiş testis
• Çocukluk çağında geçirilen ateşli hastalıklar, ergenlikte kabakulak gibi hastalıklar
• Genetik hastalıklar:
• Varikosel (testise giden damarların genişlemesi)
• Sifiliz, gonore gibi hastalıklar
• Cinsel fonksiyon bozuklukları (sertleşme ve erken boşalma gibi)
• Şeker hastalığı
• Geçirilmiş kanser tedavisi
• Enfeksiyonlar
• Testosteron eksikliği
• Aşırı sigara ya da alkol tüketimi
• Stres

Kadınlarda İnfertilite (Kısırlık)

Kadınlarda görülen infertilitede en sık rastlanan sebepler arasında tüp tıkanıklığı,endometriozis (çikolata kisti), yumurtlama bozuklukları, polikistik over sendromu, erken menopoz gibi nedenler bulunuyor.

Kadınlarda kısırlık nedenleri:

• Tüplerde tahribat veya tıkanıklık
• Düzensiz adet döngüsü
• Azalmış yumurtalık rezervi
• Fallop tüplerinin tıkanıklığı ya da yapışıklığı
• Geçirilmiş enfeksiyonlar ya da karın içi operasyonlar
• Endometriozis: Rahim iç tabakasında bulunan ve her ay adet kanaması şeklinde dışarıya dökülen endometriumun vücutta rahim dışında bir yere yerleşmesi ve yumurtalık, rahim veya fallop tüplerin fonksiyonunu etkilemesi olarak tanımlanır.
• Yumurtlama bozuklukları
• Yüksek prolaktin seviyesi
• Polikistik Over Sendromu (PCOS): Bu durumda vücut çok fazla androjen hormonu üretir, bu da yumurtlamayı etkiler. Polikistik Over Sendromu insülin direnci ve obezite ile de ilgilidir.
• Erken menopoz
• Rahim Miyomları: Miyomlar rahim duvarında yer alan iyi huylu tümörlerdir.
• Karın İçi Yapışıklık: Pelvik enfeksiyon, apandisit, karın veya pelvik operasyon sonrası oluşan yapışık dokulardır.
• Tiroid Problemleri: Tiroid bezindeki aksaklıklar (çok fazla veya çok az tiroid hormonu salgısı gibi), adet döngüsünü etkileyerek infertiliteye (kısırlık), neden olabilir.
• Kanser öyküsü ve kanser tedavisi: Özellikle kadın üreme sisteminde meydana gelen kanserler kısırlığa yol açabilirler. Radyoterapi ve kemoterapi de kadının üreme becerisini etkiler.
• Diğer Tıbbi Durumlar: Geç ergenlik, adet olamama, karaciğer rahatsızlığı, diyabet gibi rahatsızlıklar da kadında kısırlığa neden olabilir.
• Kafein Alımı: Aşırı kafein tüketimi de infertiliteye yol açabilir.
• Obezite
• Aşırı sigara ve alkol tüketimi
• Bazen doğurganlık birden fazla faktöre bağlı azalırken bazen de infertiliteye hiçbir neden bulunamayabilir.